Dr hab. Izabela Lebuda, prof. UWr laureatką grantu SONATA BIS 14 w konkursie NCN.
Dr hab. Izabela Lebuda, prof. UWr, zatrudniona w Zakładzie Psychologii Twórczości Instytutu Psychologii UWr , otrzymała grant SONATA BIS 14 w wysokości 1 486 936 PLN na realizację projektu „Sekundując Twórczemu Myśleniu: Badanie Dynamiki i Efektywności Metapoznania w Indywidualnych i Diadycznych Procesach Twórczych”.
Serdecznie gratulujemy i życzymy kolejnych sukcesów!
Streszczenie projektu:
Jak poprawić efektywność zespołu w pracy? Jak zaangażować ludzi w działania prospołeczne? Jak skłonić ich, aby aktywnie włączyli się działania proekologiczne? Odpowiedź na te pytania często tkwi w kreatywności – rozumianej jako zdolność do generowania nowych, ale jednocześnie użytecznych pomysłów. Kreatywność jest niezbędna zarówno w codziennym życiu, w pracy, jak i w obliczu globalnych wyzwań. Choć popularne jest przekonanie, że kreatywność to swobodny proces, w którym pomysły pojawiają się spontanicznie i niezależnie od naszej kontroli, badania naukowe w przekonujący sposób dowiodły, że możemy świadomie kierować naszą twórczością.
Proponowany projekt ma na celu zgłębienie, w jaki sposób ludzie myślą o własnym procesie twórczym podczas rozwiązywania zadań, czyli jak przebiega metapoznanie w twórczych wyzwaniach. W ramach projektu analizowane będą trzy główne aspekty metapoznania: (1) monitorowanie, czyli refleksja nad własnym procesem twórczym, na przykład ocena wygenerowanych pomysłów; (2) kontrola metapoznawcza, która odnosi się do świadomego zarządzania procesem twórczym, np. decydowania, kiedy zakończyć wymyślanie nowych pomysłów i przejść do fazy wdrożenia oraz (3) wiedza dotycząca poznawczych mechanizmów stojących za kreatywnością. Skupimy się przede wszystkim na tym, jakie znaczenie dla rozwiązywania problemów twórczych ma dynamika tych trzech aspektów metapoznawczych.
Projekt obejmuje serię siedmiu badań, w których przeanalizujemy, jak procesy metapoznawcze przebiegają w trakcie wykonywania prostych, krótkotrwałych zadań – typowych w badaniach nad kreatywnością. Szczególną uwagę zwrócimy jednak na bardziej złożone, codzienne problemy wymagające twórczego myślenia. Zakładamy, że dzięki eksploracji bardziej złożonych wyzwań uda się uchwycić zależności między metapoznaniem a innymi procesami regulacji, np. zarządzaniem emocjami, a także z bardziej globalnymi przekonaniami na temat własnej twórczości, jak ocena własnej skuteczności w wykonywaniu zadań twórczych. Ponieważ wiele problemów rozwiązywanych jest zespołowo, badania będą także obejmować analizę twórczego myślenia w kontekście współpracy – zarówno z innymi ludźmi, jak i ze sztuczną inteligencją (AI). Wyniki badań posłużą do opracowania serii interwencji, które mają na celu, poprzez aktywizowanie optymalnej dynamiki metapoznania wspierać efektywne rozwiązywanie codziennych problemów twórczych.
Zaproponowane badania mają na celu zweryfikować założenia teoretyczne na temat metapoznania w twórczości i dostarczyć nowej wiedzy na temat społecznych aspektów regulowania kreatywnego myślenia w pracy zespołowej. Rezultaty projektu mają szansę znaleźć zastosowanie zarówno w edukacji, jak i w projektowaniu rozwiązań opartych na współpracy z AI. Mamy nadzieję, że w konsekwencji możliwa stanie się optymalizacja efektywności w radzeniu sobie z rzeczywistymi, kreatywnymi wyzwaniami – tymi codziennymi i tymi na skalę globalną.
